Ik had zojuist 2 ouders op gesprek over hun hoogbegaafde zoon van 18 jaar. Ze hadden een notitieblok vol aantekeningen bij zich met zaken waarover ze zich zorgen maken. Op mijn vraag waarom hij er zelf niet bij is, geven ze als antwoord dat ze het eerste gesprek zonder hem willen voeren, zodat ze rustig punt voor punt hun zorgen kunnen langsgaan en mijn suggesties kunnen noteren. Als hun zoon erbij zou zijn, zouden ze te emotioneel worden. Ze hadden een rangorde aangebracht in de zorgen die ze wilden bespreken.
Hun grootste zorg betrof het feit dat hij was blijven zitten en ze nu, net voor de eerste proefwerkperiode, geen verbetering zien. De gesprekken met hem gaan vooral over het maken van huiswerk, of hij wel leert voor een toets, waarom hij een onvoldoende heeft voor iets dat vorig jaar wel goed ging. Ze missen inzet en betrokkenheid van zijn kant. Toch bleek hij zelf een bijbaantje te hebben geregeld waar hij met veel plezier naar toe gaat. Op zaterdag staat hij op voor de wekker gaat en fietst hij weg -met zelfgemaakte boterhammen- voor de rest van het gezin uit bed is.
Naast de schoolprestaties maken ze zich ook zorgen over zijn gebrek aan sociale contacten. Ze willen dat hij leert hoe je vriendschappen aangaat en hoe je ze onderhoudt. Want je moet dat toch leren om later in de maatschappij te kunnen functioneren? Ze behandelen het als iets dat je planmatig kunt aanleren. Ik vraag ze of hij in staat is om sociale cues op te vangen. Hij blijkt veel te spiegelen en het gedrag te imiteren van de persoon met wie hij praat. Bij vader is hij principieel, bij moeder gevoelig, bij zijn broertje de puber et cetera. Het klinkt haast als autistisch gedrag, maar hij pakt feilloos de juiste toon bij iedereen en dat doet me denken dat zijn EQ-vaardigheden juist erg groot zijn. Hij heeft met niemand ruzie, maar glijdt rimpelloos door het leven. Bij discussies geeft vader niet toe en speelt moeder de rol van lieve fee, maar ze gaan niet in op de emoties die bij de jongeman spelen. Ze zien dat hij frustraties heeft, maar proberen het aan te pakken door hem in een structuur te plaatsen.
Ik pak terug naar hun uitspraak dat ze inzet en betrokkenheid missen bij hun zoon. Weet hij wat hij na de middelbare school wil gaan doen? Nee, maar dat wordt allemaal lastig want hij is juist blijven zitten op zijn profielvakken en als hij zo doorgaat blijft hij weer zitten en moet hij van school. De rationele benadering blijft voorop staan bij de ouders. Ik leg ze uit dat het allemaal erg lastig is als je de hele dag op school dingen onder je niveau doet, hoe frustrerend het moet zijn dat hij als hoogbegaafde is blijven zitten en dat hij dan ook nog niet eens weet waar hij het allemaal voor moet doorstaan. Hoe kun je dan in hemelsnaam nog betrokken zijn als puber? Ik grijp terug naar het bijbaantje; dat is blijkbaar iets waarvoor hij uit bed komt. Hier vindt hij zowel zingeving als motivatie.
We besluiten om samen met de jongeman deze module te doorlopen om ten eerste te ontdekken dat hij niet alles rationeel hoeft te benaderen, maar dat hij zijn goed ontwikkelde EQ kan inzetten om doelen te bereiken en hem te laten inzien dat hij daarnaast ook nog eens over het vermogen beschikt om op bijna levensbeschouwelijke wijze naar een kwestie te kijken. Daar kan hij bijvoorbeeld zijn sterk ontwikkelde gevoel van rechtvaardigheid van pas laten komen. Het inzetten van die 3 intelligentie-vormen koppelen we dan aan zaken waarvoor hij zich kan inzetten en waarvoor hij dus motivatie kan opbrengen. Want we weten dat hij die heeft!
